Ervaringen

Broers voor het leven

Broers voor het leven

Een echt goede klik is er niet tussen de twee broers. De oudste is bescheiden en wat teruggetrokken. De jongste is extravert en altijd duidelijk aanwezig. Door hun verschillende karakters gaan ze van jongs af aan ieder hun eigen weg. Hun ouders hebben het zich anders gewenst, maar wat er niet is, is er niet… 

Ook op latere leeftijd wordt het contact tussen de broers niet beter. De relatie tussen de ouders en hun beide zoons is goed. Als opa en oma passen ze regelmatig op hun kleinkinderen en zijn op die manier betrokken bij het gezin. De alleenstaande zoon komt wekelijks bij zijn ouders eten en doet vaak wat boodschappen of klusjes. 

Enige jaren geleden is vader overleden. Als spil van het gezin is moeder altijd de grote regelaar en dat is ze ook bij het voorbereiden van de uitvaart van haar man. De jongens steunen hun moeder voor zover zij dat vraagt. Ze hebben weinig inbreng en vinden alles goed wat zij voorstelt. 

En dan komt ook moeder te overlijden… De broers zitten stilletjes voor zich uit starend, ieder aan een kant van de kamer, als ik bij hen kom. Er lijkt weinig veranderd in de afgelopen jaren. Om het ijs wat te breken stel ik voor bij moeder te gaan kijken. Een zoon vergezelt me, de ander blijft achter in de woonkamer. 

Terug in de kamer valt het niet mee om het gesprek over het afscheid van hun moeder op gang te brengen. Op geen enkele vraag komt spontaan antwoord, ze kijken me enigszins wanhopig aan en verder blijft het stil. Ze hebben werkelijk geen idee! Of ik het gewoon niet kan regelen zoals bij vader…? 

De dagen daarna verlopen onze contacten langzaam beter. Stap voor stap bereiden we de uitvaart voor. Dat is een ware uitdaging met deze mannen! De praktische zaken zijn snel geregeld. Een ding is zeker, ook moeder krijgt een uitvaart met sprekers en muziek. Zelf spreken willen ze niet en volgens hen is er ook niemand anders die dat kan. ‘Jij kunt toch wel iets vertellen?’ En muziek? Daar zeggen ze geen verstand van te hebben. ‘Doe maar wat gebruikelijk is’, vinden ze.

Ik beloof dat ik namens hen zal spreken. Ik vraag ze om die avond, aan de hand van een aantal vragen, na te denken over het leven van hun ouders. Ieder voor zich doet dat. De volgende dag delen de broers in mijn aanwezigheid hun persoonlijke herinneringen met elkaar. Het wordt een lang en emotioneel gesprek met voor hen beide nieuwe inzichten. Er zijn een hoop wederzijdse verwijten, maar er ontstaat ook begrip voor elkaar.

Op de dag van de uitvaart vertel ik het levensverhaal van moeder op een respectvolle manier vanuit de verschillende belevingen van haar zonen. De oudste zoon heeft zelfs besloten een gedicht voor te dragen! Terwijl hij naar de lessenaar loopt volgt zijn broer hem. Daar staan ze, samen… met de armen om elkaar heen. Na het laatste woord geven ze elkaar een ferme schouderklop.

Twee zonen, elk verloren ze hun eigen moeder en elk namen ze op hun eigen manier afscheid. Het overlijden van moeder heeft haar zonen dichter bij elkaar gebracht…